Willen we onze leefomgeving aantrekkelijk houden dan moeten we duurzaam gaan vergroenen. Dit vraagt om creatief denken zoals onderstaande voorbeelden laten zien. En met Out of the Box denken kunnen hele mooie resultaten gehaald worden.

Steden zijn constant onderhevig aan verandering. De industriële revolutie die mensen naar de steden heeft getrokken is nu opgevolgd door een verregaande digitalisering in diensten. Zaken als werk en wonen ontwikkelen mee. Waar we eerst in steden wilden wonen, om daarna naar het buitengebied te verhuizen komen we nu toch weer terug want we missen de reuring van de stad. Fabrieken zijn verruild voor distributiedozen en kantoorpanden. En die laatste categorie transformeert weer om tot woonruimtes want de werkplek is tegenwoordig flexibel dus het kantoor is niet meer altijd nodig.

Die verandering is ook van invloed op de stedelijke verkeersaders in weg en spoor. Van dit laatste willen we een paar mooie voorbeelden laten zien hoe je van spoorgebied een aantrekkelijke en functionele groene ader kunt maken.

London – Camden Railway line

London is rijk aan veel stadsgroen, daar staat de stad om bekend. Door het verleggen van spoorlijnen is in de Londense wijk Camden een groot deel van het markante bovengronds spoorviaduct overbodig geworden. Dit is maar voor een deel want het traject versmalde van 4 naar 2 sporen. De vraag die lokale bestuurders zich stelden was wat te doen met het niet meer gebruikte deel van het viaduct. De oplossing is het aanleggen van een groenstrook en dit groen toegankelijk maken voor het publiek. Zo kan er tegen relatief lage kosten een mooie wandelroute worden gecreëerd.

Foto: Dit beroemde spoorviaduct in de wijk Camden in London is straks onderdeel van een innovatieve groenstrook.

New York – High Line

Dat zo een oplossing erg succesvol kan zijn bewijst de stad New York. Het oude metrostelsel heeft in enkele stadsdelen jarenlang bovengronds gereden. Met het leggen van nieuwe trajecten ondergronds zijn de oude metro-viaducten overbodig geworden. Weghalen is een optie maar duur. Benutten voor een groen-aanplant heeft de voorkeur gekregen, een plan bedacht door landschap architect James Corner.

The New York High Line is nu een razend populair wandelgebied met een diversiteit aan groen en allerlei recreatie mogelijkheden. De wandelroute legt een duidelijke verbinding tussen verschillende stadsdelen met het positieve gevolg dat bewoners elkaars wijk vaker en makkelijker kunnen bezoeken. Zo komt een stad weer tot leven.

Foto: bovenaan artikel impressie van New York High Line.

Tilburg – Spoorpark

Veel dichter bij huis is dit mooie voorbeeld te vinden. Het Spoorpark is ontstaan op het voormalig stationsgebied in het centrum van Tilburg. Treinstations hadden vroeger naast personenvervoer ook een belangrijke functie in het goederenvervoer. Dit gebied in Tilburg was vroeger het terrein van Van Gend & Loos en een deel rangeerterrein van de NS materieelwerkplaats. Beide hebben al lang geen behoefte meer aan de ruimte.

Gemeente en Burgers zijn in 2015 een participatie traject gestart waarbij uiteindelijk 9 plannen zijn gekozen om door te ontwikkelen. Gekozen is voor een stadspark waar tussen het groen allerlei voorzieningen liggen: kunst, sport, een stadscamping, horeca, scouting, een evenemententerrein en woonfunctie aan de rand van het gebied. Het Spoorpark fungeert nu als een centrale ontmoetingsplek van alle Tilburgers.

Alle projecten zijn het bewijs dat groen prima gecreëerd kan worden in een stedelijke omgeving. Vele hectares nieuw realiseren is vaak niet mogelijk, maar ook kleinschalig kan groen een directe positieve uitwerking hebben om de woon- en leefomgeving van mens en dier in de stad. Kwaliteit in plaats kwantiteit.

Het is toch vaak een kwestie van Out of the Box denken.